Bị đẹn là gì? Nguyên nhân & cách điều trị hiệu quả
-
Bị đẹn là gì? Đây là một câu hỏi không ít người đã từng thắc mắc khi gặp phải tình trạng khó chịu này. Đẹn, hay còn gọi là nhiệt miệng, là một hiện tượng phổ biến mà hầu như ai cũng có thể gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bị. Cùng Nhiệt Miệng Tametop tìm hiểu về bị đẹn, nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị và những lưu ý quan trọng để bạn có thể bảo vệ sức khỏe miệng của mình.
Đẹn, hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như nấm lưỡi hoặc nhiệt lưỡi đau rát, là một bệnh nhiễm trùng miệng khá phổ biến, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh này do sự phát triển quá mức của một loại nấm men có tên Candida albicans gây ra. Bình thường, Candida tồn tại với số lượng nhỏ trong miệng và hệ tiêu hóa mà không gây hại. Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi, nấm Candida có thể phát triển mạnh mẽ và gây ra bệnh đẹn.
Định nghĩa bệnh đẹn
Theo định nghĩa y khoa, bị đẹn lưỡi ở trẻ sơ sinh là một loại nhiễm trùng do nấm Candida albicans gây ra, ảnh hưởng đến niêm mạc miệng. Bệnh thường biểu hiện dưới dạng các mảng hoặc vết loét màu trắng hoặc vàng, bám chặt vào các bề mặt trong miệng như:
Bị đẹn là gì? Định nghĩa và khái niệm
Lưỡi: Đây là vị trí phổ biến nhất, các mảng trắng có thể bao phủ toàn bộ bề mặt lưỡi, khiến lưỡi trông như được phủ một lớp sữa đông.
Nướu: Các mảng trắng hoặc vết loét có thể xuất hiện ở nướu, gây khó chịu và đau rát cho bé.
Vòm miệng: Vòm miệng cũng là một vị trí thường gặp, các mảng trắng có thể lan rộng và gây cảm giác vướng víu, khó chịu.
Má trong: Ít phổ biến hơn nhưng các mảng trắng cũng có thể xuất hiện ở mặt trong của má.
Khái niệm về bệnh đẹn
Để hiểu rõ hơn về bệnh đẹn, chúng ta cần nắm bắt một số khái niệm quan trọng sau:
Nấm Candida albicans: Đây là tác nhân chính gây ra bệnh đẹn. Candida là một loại nấm men tự nhiên có mặt trong cơ thể người, nhưng khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc môi trường miệng thay đổi, nấm có thể phát triển quá mức và gây bệnh.
Nhiễm trùng cơ hội: Bệnh đẹn được xem là một loại nhiễm trùng cơ hội, có nghĩa là nó thường xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu hoặc mất cân bằng. Ở trẻ sơ sinh, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, do đó trẻ dễ bị đẹn hơn.
Mảng trắng: Đặc điểm nổi bật của bệnh đẹn là sự xuất hiện của các mảng trắng. Các mảng này thực chất là tập hợp của nấm Candida, tế bào chết và các mảnh vụn thức ăn. Chúng có thể bám chặt vào niêm mạc miệng và khó cạo sạch.
Tưa lưỡi/Nấm lưỡi: Đây là những tên gọi dân gian phổ biến của bệnh đẹn, xuất phát từ hình ảnh lưỡi bị bao phủ bởi các mảng trắng trông như tưa hoặc do nguyên nhân gây bệnh là nấm.
Nguyên nhân và triệu chứng gây ra tình trạng bị đẹn
Để hiểu rõ tại sao bệnh đẹn lại xuất hiện, đặc biệt ở trẻ nhỏ, chúng ta cần xem xét các yếu tố nguyên nhân chính dẫn đến sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans trong miệng. Đồng thời, việc nhận biết các triệu chứng đặc trưng của bệnh sẽ giúp cha mẹ và người chăm sóc có thể phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
Nguyên nhân gây ra bệnh đẹn
Thông thường, bệnh đẹn phát triển khi có những yếu tố thuận lợi làm mất cân bằng hệ vi sinh vật trong miệng hoặc làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho nấm Candida sinh sôi nảy nở quá mức.
Nguyên nhân và triệu chứng gây ra tình trạng bị đẹn
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh đẹn bao gồm:
Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ miễn dịch còn non yếu, chưa đủ khả năng kiểm soát sự phát triển của nấm Candida. Đây là lý do chính khiến trẻ nhỏ dễ bị đẹn hơn người lớn.
Sử dụng kháng sinh: Kháng sinh, dù có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, nhưng đồng thời cũng tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi trong cơ thể, tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển mạnh mẽ. Việc sử dụng kháng sinh, đặc biệt là kháng sinh phổ rộng, có thể làm tăng nguy cơ bị đẹn ở trẻ.
Bú bình và ngậm núm vú giả: Bình sữa và núm vú giả nếu không được vệ sinh sạch sẽ có thể trở thành môi trường lý tưởng cho nấm Candida phát triển và lây lan vào miệng bé.
Mẹ bị nhiễm nấm âm đạo: Trong quá trình sinh thường, trẻ có thể bị nhiễm nấm Candida từ âm đạo của mẹ.
Vệ sinh răng miệng kém: Mặc dù không phổ biến ở trẻ sơ sinh, nhưng ở trẻ lớn hơn, vệ sinh răng miệng kém có thể tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển.
Triệu chứng của bệnh đẹn
Triệu chứng điển hình và dễ nhận biết nhất của bệnh đẹn là sự xuất hiện của các mảng trắng hoặc vàng trong miệng. Các mảng này có những đặc điểm sau:
Vị trí: Thường xuất hiện trên lưỡi, nướu, vòm miệng, má trong và đôi khi ở môi.
Hình dạng và màu sắc: Có dạng mảng hoặc vết loét, màu trắng kem hoặc vàng nhạt, trông giống như sữa đông hoặc cặn sữa.
Độ bám dính: Các mảng này bám khá chắc vào niêm mạc miệng và khó cạo sạch bằng gạc thông thường. Khi cố gắng cạo, có thể gây chảy máu nhẹ hoặc để lại vết đỏ.
Ngoài các mảng trắng, trẻ bị đẹn có thể có các triệu chứng khác như:
Khó chịu và đau rát: Miệng bị đẹn có thể gây cảm giác khó chịu, đau rát, đặc biệt khi ăn hoặc bú.
Bú kém hoặc bỏ bú: Trẻ sơ sinh bị đẹn có thể bú kém, bỏ bú hoặc quấy khóc khi bú do đau rát miệng.
Khó nuốt: Trong trường hợp nặng, nấm Candida có thể lan xuống thực quản, gây khó nuốt hoặc đau khi nuốt. (Tuy nhiên, tình trạng này ít gặp trong bệnh đẹn thông thường ở miệng).
Nứt khóe miệng: Đôi khi, bệnh đẹn có thể đi kèm với tình trạng nứt nẻ, đỏ ở khóe miệng (viêm mép góc – angular cheilitis).
Sốt nhẹ (hiếm gặp): Trong một số trường hợp hiếm hoi, trẻ có thể bị sốt nhẹ.
Quấy khóc, khó chịu: Trẻ có thể trở nên quấy khóc, khó chịu hơn bình thường do miệng bị đau rát.
Phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh bị đẹn
Sau khi đã tìm hiểu về bị đẹn và những nguyên nhân cũng như triệu chứng của nó, chúng ta sẽ cùng khám phá những phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này. Điều quan trọng là bạn cần tìm ra phương pháp phù hợp với bản thân để giảm thiểu cơn đau và nhanh chóng hồi phục.
Các phương pháp điều trị tại nhà
Điều trị bị đẹn có thể thực hiện ngay tại nhà với một số phương pháp đơn giản:
Sử dụng nước muối: Súc miệng bằng nước muối ấm sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm đau rát. Hãy pha một thìa muối vào ly nước ấm và súc miệng khoảng 2-3 lần mỗi ngày.
Sữa chua và thực phẩm probiotic: Những thực phẩm này có lợi cho vi khuẩn có lợi trong miệng, giúp cân bằng hệ vi sinh và giảm nguy cơ bị đẹn.
Tránh thực phẩm kích thích: Hạn chế các loại thực phẩm cay, nóng hoặc có tính axit cao như chanh, cam. Chúng có thể làm cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
Sử dụng thuốc điều trị
Nếu tình trạng bị đẹn kéo dài và không có dấu hiệu cải thiện, bạn có thể cần sử dụng thuốc điều trị:
Thuốc giảm đau: Các loại thuốc như paracetamol hay ibuprofen có thể giúp giảm đau và làm dịu cơn khó chịu.
Kem bôi chứa corticosteroid: Những loại kem này giúp làm giảm viêm và đẩy nhanh quá trình chữa lành vết loét.
Kháng sinh: Nếu vết loét bị nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê toa kháng sinh để điều trị.
Thuốc nhiệt miệng Tametop
Nhiệt Miệng Tametop đã cùng bạn tìm hiểu chi tiết về bị đẹn, từ định nghĩa, nguyên nhân, triệu chứng cho đến các phương pháp điều trị hiệu quả. Qua đó, hy vọng rằng bạn đã có thêm kiến thức hữu ích để chăm sóc sức khỏe miệng của mình.
Giấy chứng nhận công bố sản phẩm Tametop Siro
Nhiệt Miệng Tametop chuyên cung cấp sản phẩm thuốc nhiệt miệng Tametop, một sản phẩm an toàn và lành tính, giúp bạn giảm thiểu cơn đau và nhanh chóng hồi phục. Đội ngũ chuyên viên tư vấn của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc chọn lựa phương pháp chữa trị phù hợp. Nếu bạn đang gặp khó khăn với tình trạng bị đẹn hay có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến bệnh nhiệt miệng, đừng ngần ngại liên hệ với Nhiệt Miệng Tametop để được tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm. Bạn hoàn toàn có thể lấy lại sự tự tin và thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày!
Thông Tin Liên Hệ:
CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM TÂM VIỆT
Địa chỉ: Số 43, ngách 26/1, ngõ 26 Đỗ Quang, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, T.p Hà Nội
Tăng cường sức đề kháng, phục hồi nhanh tổn thương niêm mạc, hỗ trợ điều trị loét miệng, lưỡi, lợi, chán ăn.. do thiếu Vitamin ở trẻ em.
Tăng sức bền thành mạch, đặc biệt là mao mạch, hỗ trợ điều trị chảy máu cam, chảy máu chân răng ở trẻ em.
Rutin có tác dụng làm bền thành mạch, ngăn ngừa chảu máu do mao mạch bị vỡ và chảy máu chân răng, hạn chế chảy máu ở những vết viêm loét trong khoang miệng.
